Bu sayfa böbreküstü bezlerine giriş sayfasında okuduğunuzu düşündüğümüz bilgileri içeriyor. Böbreküstü bezinin merkezinde adrenalin üreten medulla ve dış tarafında kortizol ve aldosteron gibi birçok hormon üreten korteks bulunur. Bu sayfa kortizolün böbreküstü bezi korteksi tarafından fazla üretimi hakkındadır.
1932 yılında Harvey Cushing adında bir doktor obezite, glukoz intoleransı, yüksek tansiyon, aşırı tüylenme, osteoporoz, böbrek taşı, adet düzensizliği ve psikolojik dengesizlik şeklinde bir grup bulguyu 8 kişilik bir hasta topluluğunun her bireyinde saptadı. Artık tüm bunların böbreküstü bezlerinin fazla kortizol üretmesinden kaynaklandığı biliniyor ve bulgular grubunu ilk saptayan doktorun adıyla “Cushing sendromu” olarak anılıyor. Kortizol güçlü bir steroid hormonudur ve aşırı miktarı vücuttaki tüm hücreler için zararlıdır. Cushing sendromunun 1 milyonda 10 hasta gibi bir oranda görülüp oldukça nadir olduğunu da unutmamak gerekir. Bunun yanı sıra tek başına obezite, ortada bir böbreküstü bezi tümörü olmaksızın bu semptomların bazılarıyla ilişkilendirilebilir; bu, normal olarak üretilen steroidlerin obez kişiler tarafından metabolize edildiği değişik mekanizmayla ilişkilidir.
Böbreküstü bezleri tarafından kortizol üretimi normalde hipofiz bezinin kontrolünde olduğundan fazla üretilmesinin sebebi hipofiz bezinde ya da böbreküstü bezlerindeki bir tümör olabilir. Hipofiz bezindeki bir tümör çok fazla ACTH salgıladığında (adreno kortiokotropik hormon) bu aslında normal olan böbreküstü bezlerinin çok fazla kortizol salgılamasına yol açar. Cushing sendromunun bu şekline Cushing hastalığı denir ve diğer endokrin bozuklukları gibi teşhis edilir (hormon üretimini ölçerek). Bu durumda serum kortizol da ACTH de yükseltilir.
Tümör oluştuğunda diğer endokrin bezleri gibi böbreküstü bezlerindeki hücreler de normalde salgılanması gerekenden daha fazla hormon salgılarlar. Eğer böbreküstü bezi tümörü kortizol üreten hücrelerden oluşuyorsa aşırı miktarda kortizol üretilir. Bu şartlar altında, normal hipofiz aşırı kortizolü hisseder ve böbreküstü bezini yavaşlatmak için ACTH salgılanmasını durdurur. Doktorlar bu sayede aşırı kortizolün sebebinin hipofiz tümörü mü yoksa böbreküstü tümörü mü olduğunu rahatlıkla anlayabilirler.
Aşırı ACTH’nin hipofiz dışında başka bir yerde salgılanması daha da nadirdir. Çok az görülmekler birlikte bazı akciğer kanserlerinde ACTH salgılanabilir. Bu durumda hastada, ACTH’nin hipofizden salgılandığında olduğu gibi Cushing sendromu oluşur.
Cushing Sendromu Sebepleri
ACTH’ye bağlı olarak (%80)
Hipofiz tümörleri (%60)
Akciğer kanserleri (%5)
ACTH’den bağımsız olarak (%20)
Zararsız böbreküstü bezi tümörleri (adenoma) (%25)
Zararlı böbreküstü bezi tümörleri (böbreküstü bezi kanseri) (%10)
Cushing Sendromu için Testler
Bu hastalık için en hassas test yöntemi 24 saatlik periyodda salgılanan kortizol miktarını ölçmektir. Kortizol normalde gündüz ve gece farklı miktarlarda üretilir, bu nedenle görülmesi doğal olan bu değişkenlik etmenini ortadan kaldırmak için test bir ya da iki kez tekrarlanır. Sadece kandaki kortizol miktarının ölçülmesinin kesin bir sonuç sağlamamasının sebebi bu doğal değişkenliktir. 24 saatlik dilimde 100 mikrogramdan fazla kortizol salgılanması Cushing sendromu olarak tanılanır.
Teşhise yardımcı ikinci test de böbreküstü bezleri normal olan kişilerde steroid üretimini durduran kortizolun salgılanmasını ölçen düşük doz deksametazon baskılama testidir. Devamında yapılan testler hastalığın ACTH’ye bağlı olup olmadığını gösterecektir.
Genellikle teşhis konulduktan sonra hastalar tek ya da her iki böbreküstü bezi için BT taramasından (ya da MRI) geçerler. (Daha fazla bilgi için böbreküstü bezleri için radyolojik testleri makalemizi okuyun) eğer laboratuvar testleri hipofiz bezinde tümöre işaret ediyorsa, beyinden BT ya da MRI taraması yapılır.
Cushing Sendromu Tedavisi
Hastalığın tedavisi sebebine göre değişiklik gösteriyor. Hipofiz bezindeki tümörler genelde ameliyatla alınır ve radyasyon terapisi uygulanır. Beyin cerrahları bu konuda uzmanlaşmışlardır. Eğer sebep tek bir böbreküstü bezi olarak görülürse ameliyatla alınır. Ama eğer tümör radyolojik testlerinden birinde bile kanser nitelikleri gösteriyorsa daha büyük ve kapsamlı bir ameliyat gerektirir. Eğer tek bir böbreküstü bezi küçük ve sınırları belli bir tümöre sahip ise laparoskopik adrenalektomi ile alınabilir.
Cushing Sendromu Semptomları
Karın Bölgesine Kilo Alımı, İnce Kollar Ve Bacaklar Ve Diğer Cushing Sendromu Semptomları
Cushing sendromu-hiperkortizolizm de denir- semptomları için işaret ve semptomlar değişkenlik gösterebilir, yani Cushing sendromu olan tüm hastalar aynı semptomları görmezler. Bu yazıda yaygın görülen Cushing sendromu semptomlarını açıklayacağız.
Tipik Cushing Sendromu Belirti ve Semptomları
Yuvarlak, kırmızı yüz (ay dede yüzü de denir)
Boyunda ve ensede yağlanma
Yavaşlayan büyüme ve obezite (çocuklarda)
Zayıf kol ve bacaklar
Özellikle üst vücutta ve karın çevresinde kilo alımı
Bunlar en yaygın Cushing sendromu semptomları da olsa, bununla ilişkilendirilen birçok başka semptom da mevcuttur.
Diğer Cushing Sendromu Semptomları
Anksiyete ve/veya depresyon
Günlük aktivitelerde sırt ağrısı
Kemik ağrısı ve/veya hassasiyeti
Yüksek tansiyon
Aşırı yorgunluk
Omuzlar arasında yağ toplanması (bufalo hörgücü olarak da bilinir)
Baş ağrısı
Yüksek kan şekeri (bozulmuş glukoz toleransı veya diyabet)
Erkeklerde üreme kalitesinde düşüş ve sertleşme bozukluğu
Kadınlarda aşırı tüylenme ve düzensiz adet.
Aşırı susama ve idrara çıkma
Cinsel istekte azalma
Yaraların yavaş iyileşmesi
Kollarda, göğüslerde, karında, kalçalarda ve iç bacaklarda mor ve/veya pembe çatlaklar
Derinin aşırı incelmesi ve hassaslaşması, morluklar oluşması.
Özellikle kalça ve omuzlardaki kaslarda zayıflama
Cushing sendromu semptomlarının aynı zamanda metabolik sendrom ve polikistik over gibi diğer hastalıkların semptomları ile benzerlik gösterdiğini unutmamak gerekir; bu sebeple semptomlarınızı not almalısınız. Doktorunuza anlatabilmeniz için semptomlarınızı yazın.
Eğer buradaki semptomlardan bazılarını yaşıyor ve Cushing sendromu olabileceğinizi düşünüyorsanız doktorunuzla mutlaka konuşun.
Doktorunuz Cushing sendromunuz olup olmadığını anlamak için fiziksel muayene ve birkaç test yapacaktır. Eğer tanı doğrulanırsa doktorunuz vakit kaybetmeden tedavi planını uygulamaya sokacaktır.
Cushing Sendromunun Sebepleri
Cushing sendromu yani diğer adıyla hiperkortizolizm oldukça nadir görülür. Ancak araştırmacılar Cushing sendromunun aşağıda okuyacağınız birkaç semptomla özetlemişlerdir. Cushing sendromunun temel sebebinin vücudun çok fazla kortizole maruz kalması olduğu söylenebilir. Bu fazla maruz kalma durumunun hipofiz bezinizdeki ya da böbreküstü bezinizdeki tümör ve aldığınız ilaçlar gibi birkaç farklı sebebi olabilir.
Kortikosteroid alımı Cushing hastalığına neden olur mu?
Tek bir tür ilaç tedavisi Cushing sendromuna sebep olabilir: Kortikosteriod. Ancak her steroid içerikli ilaç tedavisi Cushing hastalığına yol açmaz. Hap formunda ya da enjeksiyon olarak aldığınız steroidlerin Cushing sendromuna yol açması daha yaygın görülür. Steroid kremleri ya da soluduğunuz steroidler Cushing sendromunun yaygın sebeplerinden değildirler.
Bazı steroid tedavileri vücudunuzda kortizol hormonunun üretimiyle aynı etkiyi yapar. Ancak çok fazla kortizolun sebep olacağı gibi çok fazla kortikosterid de zamanla Cushing sendromuna yol açabilir.
Astım, eklem iltihabı ve deri veremi hastaları için kortikosteroid alımı yaygın bir durumdur. Prednizon (Deltazon gibi) kortikosteroid tedavisine bir örnektir.
Cushing Hastalığının Diğer Nedenleri
Vücudunuz kortizol veya adrenokortikotrofik hormonu(ACTH) aşırı miktarda üretebilir. Böbreküstü bezlerini kortizol üretimi için uyaran hipofiz bezi ACTH salgılar ve böbreküstü bezleri de damarlara kortizol yaymakta görevlidir.
Kortizolun vücudunuzda tansiyonu korumak ve vücudun protein, yağ ve karbonhidratları metabolize etmesini düzenlmek gibi önemli görevleri vardır; yani kortizol seviyesini normal tutmak gerekir.
Aşağıdaki durumlar aşırı ACTH üretimine ve akabinde Cushing sendromuna sebep olabilir.
Hipofiz bezi tümörü: Hipofiz bezinde iyi huylu (kanser olmayan) türden bir tümör aşırı ACTH üretimine sebep olabilir ve bu da Cushing sendromuna yol açabilir. Hipofiz bezi adenomu olarak da bilinen bu tümörler kadınları erkeklerden 5 kat daha fazla etkiler.
Böbreküstü bezi tümörleri: Bezlerden birinde oluşan tümör damarlarınıza çok fazla kortizol yayarak Cushing sendromuna yol açabilir. Bu tümörlerden çoğu kanser oluşturmazlar (böbreküstü bezi adenomları da denir).
Kanserli böbreküstü bezi tümörleri-adrenakortikal karsinom da denir- oldukça nadirdir. Bu tür tümörler tipik olarak aşırı seviyede kortizol salgısına sonuçta da semptomların çok hızlı ilerlemesine yol açar.
Vücuttaki diğer tümörler: Böbreküstü bezi dışında gelişen bazı tümörler de ACTH salgılayabilir. Bu durum ektopik ACTH sendromu olarak tanımlanır. Ektopik bir şeyin anormal bir yerde ya da durumda olduğunu anlatmak için kullanılır. Bu durumda yalnızca hipofiz bezi ACTH üretir yani ACTH üreten bir tümör varsa ve hipofiz bezi üzerinde değilse ektopiktir.
Hipofiz bezi dışında olup ACTH salgılayan bir tümörünüz olması nadir bir durumdur. Bu tümörler genellikle pankreas, akciğerler veya tiroitte bulunabilirler ve iyi huylu ya da kanser olabilirler.
Küçük hücreli akciğer kanseri tüm kanser vakalarında yaklaşık %13’e tekabül eden bir oranla en yaygın görülen ACTH üreten tümörlerdendir ve vücudun çeşitli bölümlerinde hormon üreten hücrelerde gelişen küçük, yavaş büyüyen karsionoid tümörlerdir.
Genetik Cushing sendromu: Nadir de olsa Cushing sendromu kalıtımsal bir eğilimle endokrin bezlerinizden biri ya da birkaçında gelişebilir. Endokrin neoplazisi (MEN 1) gibi kalıtımsal olarak geçen hastalıklar aşırı ACTH üreten tümörlere yol açabilir ve bu da Cushing sendromuna sebep olabilir.
Eğer Cushing sendromunuz olduğunu düşünüyorsanız ya da bu konuyla alakalı sorularınız varsa bir an önce doktorunuzla konuşun.
Cushing Sendromunun Teşhisi
Cushing sendromunun teşhisi bazen zor olabilir çünkü metabolik sendrom gibi bazı hastalıkların semptomlarıyla benzerlik gösterebilir.
Genelde Cushing sendromu olduğunuzu teyit etmek için bazı testler gerekir ve doktorunuz diğer hastalık ihtimallerini elemek isteyecektir.
Cushing sendromu tanısı için doktorunuz fizikl muayene yapıp kişisel hastalık geçmişiniz hakkında sorular soracaktır. Hali hazırda kortokosteroid alıp almadığınızı ya da geçmişte kullanıp kullanmadığınızı öğrenmek isteyecektir çünkü uzun süre bu ilaç tedavisine devam etmek Cushing sendromuna yakalanmanıza sebep olabilir.
Doktorunuz ayrıca ailevi hastlaık geçmişiniz hakkında da sorular sorabilir çünkü bir ya da birçok iendokrin bezinde tümör gelişimine yol açan bu hastalıkların kalıtımsal olarak taşınması mümkündür (endokrin neoplazisi tip 1 gibi).
Fiziksel muayeneniz Cushing sendromu açısından karın çevresinde kilo ve ince kollar ve bacaklar gibi bariz belirtiler görebilir ama Cushing sendromu olduğunu teyit etmek için özel testler talep edecektir.
Cushing Sendromu Tanı Testleri:
Kan ve idrar testleri: Bu testler doktorunuzun kortizol ve adrenokortikotropik hormon (ACTH) gibi bazı hormon düzeylerini öğrenmesini sağlar. Örneğin vücudunuz böbreküstü bezleri tarafından üretilen kortizolü çok fazla üretiyorsa bu durum kan ve idrar testlerinizde görünür. Genel bir idrar tahlili 24 saatlik dilimde idrarınızdaki kortizolu verir.
Bir diğer yaygın test de dekzametazon baskılama testidir. Dekzametazon, böbreküstü bezleriniz tarafından salgılanan kortikosteriode benzer doğal bir hormondur. Vücudun dekzametazona normal reaksiyonu geçici olarak kortizol üretimini durdurmak olur çünkü beyin dekzametazonun varlığında vücuda kortizol üretimi için ACTH sinyali göndermeye gerek olmadığını farkeder. Ancak Cushing sendromlu hastalar dekzametazon alınmasına rağmen kortizol üretmeye devam ederler.
Doktorunuz ayrıca Cushing sendromunuz olup olmadığını ve eğer varsa aşırı hormon üretiminin altında yatan sebepleri öğrenmek için daha özel bazı kan ve idrar testleri isteyebilir.
Tükürük testi: Kortizol seviyesinin gün içinde değişmesi normaldir; sabahları en yüksek seviyesinde olur ve geceleri çok düşük hatta eser miktarda olur. Ancak Cushing sendromu olan kişilerin kortizol seviyelerinde daha az değişim gözlemlenir ve geceleri normalden yüksek miktarda kortizol seviyesi gösterirler. Doktorunuz gecenin geç saatinde aldığı küçük bir tükürük örneğiyle kortizol seviyenizi öğrenebilir.
Röntgen testleri: Bilgisayarlı tomografi (BT) ya da manyetik rezonanz (MRI) taraması gibi özel röntgen testleri doktorunuzun hipofiz bezi ya da böbreküstü bezlerinde bir anomali olup olmadığını anlamasına yardımcı olur.
Doktorunuzun önerebileceği röntgen testlerinin bazıları aşağıdaki gibidir:
Batın BT: Böbreküstü bezi tümörü ya da başka bir tümörü kontrol için
Hipofiz MRI: Hipofiz bezinde tümör olup olmadığına bakmak için
DEXA: Kemiklerin mineral yoğunluğunu ölçmek için. Genelde Cushing sendromu olan kişilerin kemik kitlesi düşük olur.
Yukarda belirtilen bu muayene ve testler doktorunuzun Cushing sendromunuz olup olmadığını ve varsa sebeplerini anlamasına yardımcı olur. Cushing sendromu tanısı ne kadar erken konursa tedavisine de o kadar erken başlanır.
Cushing Sendromu Tedavisi:
İlaç tedavileri, Ameliyat ve Diğer Tedaviler
Cushing sendromunun tedavisi, sebebinin yanı sıra gördüğünüz semptomlara da bağlı olarak farklılık gösterir.
Cushing sendromu kortizol hormonuna aşırı maruz kalma sebebiyle oluşur. Bu durumun sebebi kortizol ya da adrenokortikotropik (ACTH) hormonlarını aşırı miktarda salgılayan bir tümör olabilir. Bunun dışında çok uzun süreli kortikosteroid tedavisi de Cushing sendromuna neden olabilir; dışarıdan alınan kortikosteroid vücutta kortizolun etkilerine benzer etkiler gösterir.
Tedavinin asıl amacı bu aşırı maruz kalmayı kontrol altına almaktır. Bu yazı Cushing sendromu ile alakalı yaygın semptomlar hakkında bilgiler verecektir.
Giderek düşen dozla kortikosteroid tedavisi: Eğer doktorunuz Cushing sendromunuzun sebebinin dışarıdan aldığınız kortikosteroid tedavisi olduğuna karar verdiyse, total kortikosteroid alımınızı azaltarak Cushing sendromu semptomlarınızla baş edebilirsiniz.
Eklem iltihabı ve astım gibi hastalıkları olan kişilerin semptomları azaltmak için kortikosteroid alması yaygın bir durumdur. Bu durumlarda doktorunuz kortikosteroid olmayan bir ilaç reçete edebilir; bu şekilde kortikosteroid alımınızı azaltabilir/ortadan kaldırabilirsiniz.
Kortikosteroid ilacınızı kesmeye kendi kendinize karar vermemelisiniz; bu ilaçları aniden kesmek kortizol seviyenizin düşmesine sebep olabilir ve normal seviyede kortizole ihtiyacınız vardır. Kortizol seviyesi çok fazla düştüğünde kas zayıflaması, yorgunluk, kilo kaybı, düşük tansiyon gibi hayati tehlike yaratabilecek semptomlar ortaya çıkabilir.
Bunun yerine doktorunuz kortikosteroid dozunuzu yavaş yavaş düşürüp vücudunuzun normal seviyede kortizol üretmesine olanak sağlayacaktır.
Eğer herhangi bir sebepten ötürü kortikosteroid alımını kesemiyorsanız doktorunuz kan şekeri seviyeniz ve kemik yoğunluğunuzun normal olduğundan emin olmak için sık sık kontrol ederek durumunuzu yakından takip edecektir. Yüksek kan şekeri ve düşük kemik yoğunluğu Cushing sendromu semptomlarındandır.
Tümörün ameliyatla alınması: Cushing sendromuna sebep olan eğer bir tümörse doktorunuz tümörün ameliyatla alınmasını önerebilir. Cushing’e sebep olan iki tür tümör hipofiz bezi tümörü (hipofiz adenomu) ve böbreküstü bezi tümörüdür. Ama vücudun diğer bölgelerindeki (akciğer ve pankreas) tümörler de Cushing sendromuna sebep olabilir.
Hipofiz bezindeki tümörler iyi huyludur yani kanser değildir. Genelde böbreküstü bezi tümörleri de öyledir ancak nadir de olsa böbreküstü bezi tümörleri kanser olabilir. Bu tümörler adrenokortikal karsinom olarak adlandırılır ve bir an önce müdahale edilmelidir.
Hipofiz bezinin ameliyatla alınması hassas bir süreçtir. Genellikle cerrahınızın minik aletler kullanımıyla burundan ameliyat gerçekleştirilir. Ameliyatın başarı ve iyileşme oranı, eğer işinin ehli bir doktor tarafından gerçekleştirilmişse %80’den fazladır. Eğer ameliyat başarısız olur ya da geçici süreliğine çare olursa ameliyat tekrar edilebilir ve genelde iyi sonuçlar alınır. Eğer böbreküstü bezi ya da akciğerlerinizde veya pankreasınızda alınması gereken bir tümör varsa, cerrahınız büyük ihtimalle standart açık ameliyat (karnınızdan ya da sırtınızdan açarak) yapacak ya da uygunsa küçük aletlerin kullanıldığı küçük kesiklerle halledilen, laparoskopik ameliyat tercih edecektir.
Bazı böbreküstü bezi tümörlerinde böbreküstü bezlerinin ameliyatla alınması gerekebilir.
Tümörlere radyasyon terapisi: Bazen cerrah tümörün tamamını alamayabilir. Bu durumda tümörleri küçültmek ve kanser hücrelerini yok etmek için yüksek enerjili radyasyonun kullanıldığı radyasyon terapisini önerebilir.
Eğer tümörün yeri ve boyutu gibi başka sebeplerden ötürü ameliyat mümkün değilse de doktorunuz radyasyon terapisini önerebilir. Cushing tedavisi için radyasyon terapisi genelde 6 haftalık bir periyod için küçük dozlar halinde ya da stereotaktik radyocerrahi veya gama ışını ile sağlanır. Stereotaktik radyocerrahi radyasyon tedavisinin daha titiz bir halidir. Sağlıklı bir dokuya zarar vermeden tümörü hedef alır.
Gama ışını radyasyonu ile tümöre büyük dozda radyasyon gönderilir, çevredeki sağlıklı dokuların radyasyona minimum derecede maruz kalması sağlanır. Genellikle bu tip radyasyonda bir kerelik tedavi gerekir.
Cushing sendromu ilaç tedavileri: Eğer ameliyat ve/veya radyasyon tedavisi etkili olmadıysa kortizol üretimini kontrol için ilaçlar kullanılabilir. Ancak ciddi semptomları olan Cushing hastaları için bazen ilaçlar ameliyat ve radyasyon terapisi öncesinde kullanılır. Bu aşırı kortizol üretimini kontrol altına alabilir ve ameliyatta risk ihtimalini azaltabilir. Doktorunuz hangi ilacın ya da ilaç ikilisinin sizin için doğru olduğu hakkında bilgi verecektir.
Böbreküstü bezi tümörü ya da hipofiz bezi tümörü ameliyatı sonrasında da ilaç almanız gerekebilir. Doktorunuz muhtemelen kortizol telafisi (replasman) reçete edecektir. Bu ilaç vücudunuzda normal miktarda kortizol olmasını sağlayacaktır. Hidrokortizon (kortizolün sentetik bir formu) bu ilaçlara örnektir.
Cushing Sendromu ile Yaşam Hakkında 4 İpucu
Cushing sendromu tedavi planınızın bir parçası olarak, hastalıkla mücadelenizde yardımcı olacak bazı ipuçları var. İyileşme planınıza dahil edeceğiniz günlük yaşam ile alakalı 4 ipucu şu şekilde:
*İyi beslenin. Besleyici gıdalar tükettiğinizden emin olun. Tabi ki antioksidan oldukları için meyve ve sebze yemeye odaklanacaksınız ama tam tahılları, yalın proteini ve sağlıklı yağları ihmal etmeyin. Bu yiyecekler vücudunuza sağlıklı dozda enerji vererek vücudunuzu ateşler. Aynı zamanda yeterli kalsiyum ve D vitamini aldığınızdan emin olun. Bunlar kemiklerinizin güçlenmesine yardımcı olur. (bu çok önemlidir çünkü Cushing sendromlu hastalar için kemik kaybı oldukça yaygındır) Eğer diyetinizle yeterli miktarı karşılayamıyorsanız kalsiyum ve D vitamini takviyesi için doktorunuza danışın. Beslenme düzeninizin planlanması için de mutlaka endoklrinoloji uzmanı ile birlikte çalışan bir diyetisyene başvurun.
*Hafif spor yapın. Egzersizin sağlıklı bir yaşamda rolü çok büyüktür ama acele etmemek önemlidir. Daha iyi hissetseniz bile, vücudunuzun iyileşmek için vakte ihtiyacı var. Yavaş yavaş başlayın. Su jimnastiği, tai chi veya yoga gibi düşük tempolu egzersizler işe yarayacaktır. Bu egzersizler kaslarınızı ve eklemlerinizi kibarca yeniden inşa edecektir. Sonrasında daha orta tempolu bir egzersiz rutinine geçebilirsiniz. Ayrıca kişisel bir antrenör ile de çalışabilirsiniz; size idman planı çıkaracaktır. Egzersizler rahat geçmelidir. Eğer egzersiz sırasında ağrı veya yeni semptomlarla karşılaşıyorsanız vakit kaybetmeden doktorunuzla konuşun.
*Ruh sağlığınıza önem verin. Cushing sendromunda ruh sağlığınız kötüye gidebilir, depresyon da oldukça yaygındır. Eğer moralsiz hissediyorsanız ya da eskiden yaptığınız şeyleri yapmak istemiyorsanuz ve sebebini de bilmiyorsanız bunu görmezden gelmeyin. Doktorunuzla konuşun; size iyileşme sürecinde duygularınızla daha kolay başa çıkabilmeniz için bir psikiyatr önerecektir.
Mola verin. Cushing sendromu iyileşme sürecinde kendinize zaman tanıyın. Bol bol dinlenmek, rahatlamak ve uyumak çok önemli. Yumuşak masajla, ılık köpük banyosuyla ya da rahatlatıcı şeyler dinleyerek kendinizi şımartın. Kendinizi zorlamanın sırası değil; bedeninize ve kapasitesine saygı duyun. Bu ipuçlarını hayatınıza dahil etmek yalnızca kaliteli yaşamanıza değil, aynı zamanda Cushing sendromundan sıyrılmanıza da olanak sağlayacaktır.