Feokromositomalar aşırı miktarda adrenalin salgılayan böbreküstü bezi tümörleridir. Böbreküstü bezinde medulla adı verilen merkezi bölgede görülürler. Böbreküstü bezi medullası, vücudumuzun tansiyonu korumak ve stresli durumlarla başa çıkmak için salgıladığı adrenalinin normal seviyede üretiminden sorumludur. Böbreküstü medullasında oluşan tümör aşırı miktarda adrenalin salgılar ve yüksek tansiyona sebep olduğu için hayati risk oluşturabilir.
Feokromasitoma 10 lar tümörü olarak bilinir çünkü:
Her 100 feokromasitomanın 10’u
-
Kötü huyludur (%90 ı iyi huyludur)
-
Bilateraldir (%90 ı sürrenal bezlerden yalnızca birindedir)
-
Adrenal dışı dokudadır (adrenal doku dışındaki sinir dokularında)
-
Çocuklarda görülür (%90 erişkin hastalığıdır)
-
Aileseldir (%10 unda ailede bir başka üyede feo saptanır)
-
Tekrarlar (tedaviye rağmen %10 civarı 5-10 yıl arasında tekrarlar)
-
Men sendromları ile ilişkilidir
-
İlk tanıyı beyin kanaması sonrasında alır.
Feokromositoma Semptomları
Feokromositomanın (diğer adıyla feo) tipik semptomları aşırı miktarda adrenalin üretiminde oluşan semptomlardır. Bu hastalar genellikle tekrarlayan periyodlar halinde terleme, baş ağrısı ve baş edemedikleri huzursuzluk hissinden şikayetçidirler.
Aşağıda semptomlar en sık görülenden en az görülene sıralanmıştır:
· Baş ağrısı(şiddetli)
· Aşırı terleme (genel olarak)
· Kalp ritminin hızlanması (çarpıntı ve düzensiz ritim)
· Huzursuzluk ve gerginlik
· Titreme (tremor)
· Göğüs altı veya üst karında ağrı
· Bulantı (kusma ile birlikte veya sadece bulantı)
· Kilo kaybı
· Sıcağa tahammülsüzlük
Kimler Feokromositoma Muayenesinden Geçmeli?
· Kontrol edilemeyen yüksek tansiyonu olan hastalar
· 4’den fazla tansiyonla alakalı komplikasyon yaşayan hastalar
· 35 yaşından genç olup yüksek tansiyon atağı yaşayan hastalar
· 60 yaşından büyük olup yüksek tansiyon atağı yaşayan hastalar
· Feokromositoma semptomları gösteren hastalar
Feokromositomaların Teşhisi
Ferokromositomaların teşhisi, tedaviyi üstlenen doktora bağlıdır. Teşhis için doğrudan aşağıdaki testler uygulanır:
· 24 saatlik idrarda katakolamin ve metanefrin. Bu testin amacı böbreküstü bezlerinin salgıladığı farklı adrenalin türlerini ölçümlemektir. Vücut bu hormonları idrar yoluyla attığı için hastanın 24 saatlik idrarı biriktirilir ve aşırı miktarda üretim olup olmadığına bakılır.
Bu test, farklı adrenalin türlerinin yanı sıra (epinefrin, norepinefrin, dopamin) bu bileşimlerin böbrek ve karaciğer tarafından çözülen yıkım ürünlerini de ölçer. Bu bileşimler idrarda toplandıklarından bu test ferokromositomaların teşhisi bakımından oldukça başarılıdır.
· Serum ketakolamin düzeyi: Bu test kandaki adrenalin ve benzerlerini ölçmeye yarar. 24 saatlik idrar testi kadar hassas bir test değildir (bazen idrar testi pozitif kan testi negatif çıkabilir) ama yüksek adrenalin seviyeleri elde edildiyse önemli bilgi sağlayabilir.
Feokromositoma İçin Yapılan Röntgen Testleri
Böbreküstü bezlerinde veya karın içi başka bölgede feo olup olmadığını anlamak için kullanılan tetkikler klasik görüntüleme yöntemleri olan USG, BT ve MRI a ek olarak sintigrafik olarak MIBG taraması yapılmasıdır. Bu son test feo’ya özel bilgiler verir.
Feokromositomanın Ameliyatla Tedavisi
Her feokromositoma ameliyatla alınmalıdır. Başka bir tedavi yöntemi yoktur.