Obezite ile mücadelede ilaç tedavisi temel olarak iki amaçla kullanılılır:
A. Saptanan hormonal veya Metabolik bozuklukların tedavisi
B. Diyet yaparken karşılaşılabilecek sorunlarla başa çıkmak
A. Kilo problemine neden olan veya kilo nedeni ile ortaya çıkan problemler için tedaviler:
1. İnsülin direnci: Obezitede en sık karşılaşılan problemdir. Bu problemin tanı ve tedavisi ile ilgili yazımızı konu başilığından okuyabilirsiniz.
2. Hipotiroidi: Tiroid bezimiz salgıladığı hormonlar ile metabolik hızımızı ayarlar. Eğer tiroid hormon üretimi herhangi bir nedenle azalırsa (hipotiroidi) kilo artışı kaçınılmaz olarak ortaya çıkar. Tanı ve tedavi seçeneklerini ilgili yazımızda okuyabilirsiniz
3. Cushing sendromu: Hipofiz ya da böbrek üstü bezi hastalıkları kaynaklı fazladan kortizol üretimi nedeniyle vücudumuzda pek çok sorunla birlikte, özellikle karın çevresinde, boyun bölgesinde ve yüzde yağ depolanmasında artış dolayısı ile obezite ortaya çıkar. Cushing sendromu tanı ve tedavisi ile ilgili bilgileri ilgili yazımızda okuyabilirsiniz.
4. PCOS: Üreme çağındaki kadınların %15 civarındaki bir grubunu etkileyen PCOS insülin direnci ile birlikte yumurtalık hormonlarında dengesizlik ile seyreder. Bu sendroma sahip kadınlar özellikle karın bölgesinden olmak üzere kolay kilo alma problemi ile sürekli mücadele halindedirler. PCOS tanı ve tedavisi ile ilgili bilgileri ilgili yazımızdan okuyabilirsiniz.
5. Hipogonadizm ve Menepoz: Cinsel hormonların eksikliği başlıbaşına vücutta yağ depolanmasına neden olur. Bu problemler tedavi edilmeden kilo vermek oldukça zorlayıcıdır. Konu ile ilgili bilgileri ilgili yazımızda okuyabilirsiniz.
6. Büyüme hormonu eksikliği: Erişkinlerde büyüme hormonu üretimi yıllar içinde yavaş yavaş ama belirgin oranda azalır. GH eksikliği kas kitlesi azalması ve yağ dokusu artışı ile sonuçlanır. Konu ile ilgili detaylı bilgileri ve tedavi seçeneklerini ilgili yazımızda okuyabilirsiniz.
B. B. Diyet yaparken karşılaşılabilecek sorunlarla başa çıkma ..Bu grup ilaçlar çabuk doymayı sağlama, Doygunluğu daha uzun süre devam ettirebilme, Metabolik hızı arttırma veya alınan gıdaların emilimini azaltma amacı ile kullanılmabilmektedir.
1. Orlistat: Bağırsakta yağların sindiriminde kullanılan pankreatik lipaz enzimini inhibe ederek yemeklerden aldığımız yağın ortalama %30 kadarının vücuda emilmeden atılmasına yol açar. En sık kullanılan ve en güvenilir antiobezite ilacıdır.
2. Lorcaserin (Belviq): 2012 yılında Amerikada FDA tarafından onaylanarak kullanıma girmiş bir Seratonin 2C reseptör agonistidir. Beyindeki seratonin reseptörleri üzerinden iştahı keserek etki gösterir. Henüz Türkiye piyasasında yoktur.
3. Liraglutide / Exanatide (Bayetta/Victoza): Diyabet tedavisinde de kulanılan GLP-1 (Glukagon like peptit-1) agonisti olan ilaçlardır. Enjeksiyon şeklinde kullanılırlar. Santral etki ile ciddi iştah baskılama potansiyelleri vardır. Liraglutide Amerikada FDA'den obezite tedavisi onayı da almıştır.
4. Bupropion (Zyban): Bir antidepresan olan bu ilaç iştah baskılayıcı özelliğinden dolayı Amerikada FDA tarafından obezite tedavisi alanında da endikasyon almıştır. Aynı zamanda sigara bıraktırma tedavisisnde de kullanılmaktadır.
5. Topiramate (Topomax): Esas kullanım alanı epilepsi ve migren tedavisi olan topiramate'ın ciddi iştah baskılama potansiyeli bulunduğundan uygun vaklarda obezite tedavisindede kullanılmaktadır
Diğer ajanlar:
Crom : Krom elementi insülin reseptör duyarlılığını artırarak ve iştah kesici özeliği ile obezite ve insülin direnci olan kişilerde mineral takviyesi olarak kontrol altında kullanılabilmektedir.
Chitosan : Kabuklu deniz hayvanlarından elde edilen bir moleküldür. tıpkı orlistat gibi bağırsaklardan yağ emilimini azaltarak etki etmektedir.
Psylium : Diyette posa içeriğinin artırılması gereken durumlarda kullanılan bitkilerden elde edilen posa tabletleridir. Yemek öncesi alındığıda iştah baskılama, bağırsak hareketlerinin düzenleme ve birlikte tüketilen gıdaların Glisemik indeksini düşürme gibi faydaları vardır.
L-Carnitin : Uzun zincirli yağ aistlerinin hücre mitokondrisine girişini kolaylaştıran bir proteindir. Bu özelliği ile yağların yakılarak enerjiye dönüşümünü hızlandırdığı düşünülmektedir. Özellikle düzenli egzersiz yapan kişilerde egzersiz öncesi alınması yağ yakımını artırıp egzersiz sırasında ektra enerji verebilmektedir.
CLA (Konjuge Linoleik Asit ) : yağ yıkımını artırıcı ve kas kitlesini artırıcı özellikleri vardır. Bu yönü ile uygun kişilerde gıda takviyesi olarak kullanılmaktadır.
Yeşil Çay : Metabolizma hızlandırıcı etkisinden dolayı önerilmektedir.