Tiroid Nodülleri: Görülme sıklığı, Semptomları, Teşhisi ve Tedavisi
Tiroid bezinde görülen ve genellikle zararsız olsa da bazen kanser niteliği taşıyan anormal oluşumlara tiroid nodülleri denir. Bazı kişilerde tek bir nodül görülürken bazılarında çok sayıda olabilir. Katı bir doku ya da kanla veya başka bir sıvıyla dolu olabilirler. 60 yaş üzeri kişilerin yarısında en az bir nodül görülür, yani oldukça yaygındırlar.
Tiroid nodülleri semptom gösterir mi?
Genellikle tiroid nodülleri semptom göstermezler. Ama bazen nodülün içindeki doku aşırı miktarda triodotironin (T3) ve tiroksin (T4) üretimine neden olur ve tiroidinizin normalden fazla çalışması nedeniyle aşağıdaki hipertiroid semptomlarını görebilirsiniz:
-
Anksiyete
-
Asabiyet veya huysuzluk
-
Gerginlik, hiperaktivite
-
Terleme veya sıcağa duyarlılık
-
Kalp atışında artma
-
Ellerde titreme
-
Saç dökülmesi
-
Sık dışkılama veya ishal
-
Kilo kaybı
-
Adet sekmesi veya çok hafif görülmesi
Ayrıca, daha büyük nodüller yutmada ve nefes almada zorluğa, ses kısılmasına ve boyun ağrısına neden olabilir.
Tiroid nodülleri neden ortaya çıkar?
Bir ya da daha fazla tiroid nodülünün neden ortaya çıktığı bilinmemektedir ancak kalıtsaldırlar. Bunun dışında iyot eksikliği durumunda da oluşabilirler. Dokunun aşırı büyümesinin altında yatan sebep nadiren de olsa kanser olabilir ve bu nedenle eğer nodülünüz olduğunu düşünüyorsanız doktora görünmelisiniz.
Ayrıca kadınlarda nodül oluşma riski erkeklere göre daha fazladır ve yaşla da artar.
Tiroid nodülleri nasıl teşhis edilir?
Doktorunuz tiroid bezinizi kontrol etmek için boynunuzu muayene ederek tiroid nodülünüz olup olmadığını anlayabilir. Eğer varsa, nasıl göründüğüne bakmak için ultrason kullanabilir ve kanser ihtimalini elemek açısından nodülden küçük bir örnek alabilir.
Test için nodülden hücre alma işlemine biyopsi veya ince iğne aspirasyonu (İİAB) denir. Küçük bir iğne yardımıyla hücre örneği alınarak işlem gerçekleştirilir. Biraz rahatsız edici bir işlem olsa da hiç acı vermez. Bu rahatsızlığınızı azaltmak için doktorunuz cildin o bölümünü kısa süreli bir etkisi olan lokal anestezi kremi ile uyuşturabilir. Hücreler bir patolog tarafından mikroskop altında incelenir.
Ayrıca doktorunuz T3, T4 ve tiroid-uyarıcı hormon (TSH) seviyelerinizi görmek için kan tahlili de yapabilir. TSH hipofiz bezi tarafından tiroid bezinin T3 ve T4 üretimini düzenlemek amacıyla salgılanan hormondur. Bu kan testleri tümörün kanser özelliği taşıyıp taşımadığı bilgisini vermez ama başka bir tiroid hastalığı ihtimalini ortadan kaldırmaya yardımcı olur.
Tiroid nodülleri nasıl tedavi edilir?
Çoğu tiroid nodülü kanserli değildir ve doktorunuz yılda en az bir kez uyguladığı ultrason ve fiziksel muayene ile durumunuzu gözlemler. Eğer nodüller büyüyerek nefes almada/yutkunmada problem yaratıyorsa veya kanser özellikleri göstermeye başlamışsa doktorunuz ameliyatla alınmasını önerebilir. Eğer nodül kanser hücreleri taşıyorsa ameliyatı bir endokrin cerrahı yapar. Aşırı T3 ve T4 salgılanmasına neden olan tiroid nodülleri radyoaktif iyot veya alkol ablasyonu ile tedavi edilebilir. Tiroid bezinin küçülüp daha az hormon üretmesini sağlayan radyoaktif iyot hap formunda verilir. Radyoaktif iyot yalnızca tiroid bezi tarafından emildiği için vücuttaki diğer hücrelere zarar vermez. Alkol ablasyonunda ise tiroid nodülü/nodüllerine küçük bir iğne yardımıyla alkol enjekte edilir. Tedavi nodüllerin küçülüp daha az tiroid hormonu salgılamalarına neden olur.