En Yaygın Tiroid Hastalığının Tedavisi
Haşimato tiroiditi için tek bir tedavi vardır: Tiroid hormonu takviye tedavisi. Hastalığın tek bir tedavisi olsa da ihtiyacınız olan tek şey bu değildir. Tiroid hormınu takviye tedavisi Haşimato tiroiditine bağlı Hipotiroidin semptomlarını iyileştirmede oldukça etkilidir.
Haşimato tiroiditi, tiroidinizin yeterli miktarda hormon üretme kabiliyetine zarar verebilir. Tiroid hormonu takviye tedavisi de vücudunuza ihtiyaç duyduğu miktarda hormon sağlar.
Tiroid Hormonu Takviye Tedavisi Nedir?
Tiroid hormonu takviye tedavisinin en yaygın şekli levotiroksin olarak da bilinen sentetik T4’dür.
Tiroid beziniz T3 ve T4 olmak üzere 2 tür hormon üretir. Muhtemelen T4 hormon takviyesi alacak olmanızın sebebi de vücudumuzda bulunan T3’ün çoğunun aslen T4’ ten üretiliyor olmasıdır. Kısaca açıklamak gerekirse; T4 hormonu diğer hücrelerle etkileşime girdiğinde 4 iyot atomlarından 1’ini serbest bırakırlar. Bu olduğunda T4 T3’e dönüşür.
Yalnızca sentetik T4 tedavisi almanın avantajı (T3 ve T4 birlikte değil) vücudunuza yapması gereken bir görevi yani T4’ü T3’e çevirme işlemi için izin vermenizdir. Ayrıca T4 vücutta T3’den daha uzun süre kalır bu sebeple levotiroksin genellikle günde bir kere alınır. Ama bunun yetmediği hastalar da vardır. Bunun detaylı anlatıldığı yazımızda bilgileri bulabilirsiniz.
Tiroid Hormonu Takviye Tedavisi Haşimato Tiroiditini Nasıl İyileştirir?
Eğer Haşimato tiroiditine bağlı hipotiroidiniz varsa tiroid hormonu takviye tedavisi tiroidiniz tarafından yetersiz salgılanan hormon miktarını telafi ederek etkili bir tedavi sağlayacaktır. Bazen Haşimato tiroiditi ile ilişkilendirilen guatrın boyutunu küçültmek mümkün olsa da guatrın ayrıca biyolojik değerlendirmeye de ihtiyacı olabilir.
Çoğunlukla ağızdan alınan bir hap vasıtasıyla günlük T4 dozunuzu alırsınız. Ancak her hastanın kendine özgü durumu olduğunu da bilmek gerekir. Tiroid hormonu takviye tedaviniz, dozunuz ve genel tedavi planınız tamamen size özel olacaktır.
Tiroid hormonu takviye tedavisi hakkında daha fazla bilgi için diğer EndocrineWeb kaynaklarına ulaşabilirsiniz:
-
Tiroid Hormonu Takviye Tedavisi Nedir?
-
Sentetik T4 Takviyeleri
-
Sentetik t3 takviyeleri
Tiroid hormonu takviye tedavisi hastalığın çözümünde iyileştirici olmasa da kullanılan tek seçenektir ve hastanın tüm şikayetlerini ve gelecekteki risklerini ortadan kaldırır. Eğer tedavi hakkında kafanızda soru işaretleri oluşursa doktorunuza sormaktan çekinmeyin.
Tiroid Hormonu Takviye Tedavisi Nedir?
Hipotiroidin Tedavisi
Hipotiroid, tiroid bezinin az çalışıp yeterli hormon üretememesi ile tanılanır. Birçok tedavi yöntemi olsa da kavram temelde aynıdır ve tiroid hormonu takviye tedavisi olarak bilinir.
Tiroid hormonu takviye tedavisinin amacını anlamak için 2 tiroid hormonu olan T3 ve T4’ün etkileşimini bilmeniz gerekir.
T3 ve T4
T3’ün tam adı trioyodotironin, T4’ün tam adı ise tetraiyodotironin veya tiroksindir. Bu hormonlar metabolizmanızı kontrol ederler; eğer yeterli miktarda değillerse metabolizmanız yavaşlar. Metabolizma hızınız besinleri ne kadar zamanda sindirdiğinizi, kalp atışınızı, vücudunuzun ne kadar ısı ürettiğini hatta ne kadar hızlı düşündüğünüzü belirler. Uzun lafın kısası, T3 ve T4 bedeninizin enerjiyi nasıl kullandığını yönetir.
T3 ve T4 güç olarak eşit değildirler; T3 daha aktif bir hormondur. T3 daha güçlü olsa da hipotiroid için standart tedavi sentetik T4 alımıdır. Bunun sebebi vücuttaki T3’ün çoğunun önceden T4 olmasıdır. T4 hormonları damarlarda başka hücrelerle etkileşime geçmek için bir iyot atomunu salarlar. T4 bir iyot atomu saldığında da T3’e dönüşür.
Bu dönüşüm gerçekleştiğinde T3 vücudun baştan aşağı tüm hücrelerine metabolik “mesaj” gönderir. T4 tedavisi almanın avantajı vücudu normalde yapması gereken görevlerden birini yapmasına imkân tanımaktır (T4 almak ve onu T3’e dönüştürmek). T4’ün T3’e kıyasla yarı ömrü de daha fazladır(T4’ün 24 iken T3’ün 7 saat). Yani sindirim sonrası vücudunuzda daha uzun süre kalır.
Tiroid Hormonu Takviye Tedavisinin Amacı
Eğer size herhangi bir tiroid hormonu takviye tedavisi reçete edildiyse amaç tiroid beziniz tarafından yetersiz miktarda salgılanan hormonu telafi etmektir. Çoğunlukla günde bir kez ağızdan tek doz hap halinde T4 alırsınız.
Ancak her hasta için tedavinin kişiye özel olacağını da unutmamak gerekir. Bu tedavi türünde size ömür boyu aynı kalacak ve uygun olacak bir dozaj ya da tedavi planı yoktur. Vücudun hormonları ne kadar emdiği ve ne kadar hormona ihtiyacı olduğu kişiden kişiye değişir, ayrıca yaş, mevsim, kilo durumunuz ve diğer kullandığınız ilaçlar vücudunuzun hormon ihtiyacını sürekli değiştireceğinden, tedavi planınız size özel olacaktır ve yılda iki kere yeniden düzenlenecektir. Sizin için en doğru dozu ve tedavi şeklini bulmak için bir süre deneme yapılması beklenir.
Sentetik T4 takviyeleri tiroid hormonu takviye tedavisinde en yaygın yöntem olsa da hayvansal tiroid takviyeleri gibi farklı yöntemler mevcuttur. Sentetik T3 genelde tiroid ameliyatı sonrası kanser ihtimaline karşın radyoiyodin ablasyonu için bekleme süreci gibi bazı durumlarda tedavinin bir parçası olarak standart tedavide önerilir.
Tiroid hormonu takviye tedavisi oldukça kişisel bir tedavi sürecidir ve doğru reçete edildiğinde çok etkilidir. Tiroid hormonu takviye tedavisinin amacı tiroid-uyarıcı hormonu(TSH) normal seviyeye getirmektir. Doktorunuzla hipotiroid semptomlarınızı azaltmak ve normal, sağlıklı bir hayat sürmenizi sağlayacak bir tedavi yöntemi belirlenir.
Hipotiroid İçin Kullanılan Sentetik T4 Takviyeleri
Hipotiroid Tedavisinde Standart
Tiroid hormonu olan T4’ün sentetik türlerine levotiroksin denir ve bunlar hipotiroid için standart tedavi yöntemi olarak bilinir. İnsan üretimi olsa da sentetik T4, hormonları tiroid bezi tarafından üretilip sentezlenen T4 ile tamamen aynıdır.
Euthyrox, hipotiroid tedavisinde en çok reçete edilen markadır. İstikrarlı ve uzun süreli T4 alımı sağlar. T4’ün muadili başka bir tür daha vardır ve markalı ilaçlara göre fiyatları daha uygundur, aynı zamanda da eşit etkiye sahiptir.
T4’ün onaylanmış tüm markalarının biyolojik eşdeğerliği vardır. Başka bir deyişle, bileşimlerinde bir fark yoktur. Ama bu durum hepsinin birebir aynı olduğu anlamına gelmez. Her markada sindirim sonrası ilacın etkinleşmesi için geçmesi gereken süre farklıdır. Bu sebeple endokrinoloji komitelerinin çoğu –Amerikan Klinik Endokrinologlar Derneği, Endokrin Topluluğu ve Amerikan Tiroid Derneği- hangi marka ile başladıysanız ona sadık kalmanız konusunda hemfikir. Eğer tedavi sırasında marka değişikliği yaparsanız hormon seviyelerinizin değişme riski doğar. Yani semptomlarınız geri dönebilir ve dozunuzu yeniden ayarlamanız gerekebilir. Marka değiştirmek küçük çapta doz değişikliği anlamına gelir, bu da sonuç olarak durumunuzda değişikliğe neden olabilir.
Dozu Belirlemek
İdeal T4 seviyenizi belirlemek önemlidir. Doğru doz hipotiroidin hayatınıza müdahale etmesine engel olur. Yanlış doz sizi tedavi etmeyeceği gibi, daha büyük problemlere de yol açabilir.
Doğru dozu ayarlamak önemlidir ama başlangıç dozunuz devamında kullanacağınız dozla aynı olmaz. Doktorlar genellikle dozu belirlerken kiloyu baz alırlar. Bazen kilo başına 1,6 mikrogram T4 olarak başlangıç dozu ayarlanır. Bazı doktorlar da daha klasik bir yöntemle hastaları çok düşük dozla başlatırlar (25 mikrogram gibi). 1,6 mikrogram tam takviye dozudur. Yani tiroidinizin bir kısmı normal çalışıyorsa bu tam doza ihtiyacınız yoktur çünkü tiroidiniz gerekli T4’ün bir kısmını kendi üretir.
Dozların tedavi başlangıcında genellikle değişmesi nedeniyle doktorunuz tedavinin ilk gününden iki-üç hafta sonrasından (bazı doktorlar 4 haftalık aralığı tercih eder) başlayarak tiroid-uyarıcı hormonunuzun (TSH) seviyesini takip edecektir. Genelde hormon takviyesi tedavisi ömür boyu dürdüğü için her altı ayda bir aldığınız dozun uygun olup olmadığını görmek için kontrole gitmeniz gerekir. Eğer dozunuzun ayarlanması gerekiyorsa doktorunuzla daha sık görüşmelisiniz.
Çeşitli sebeplerden dolayı T4 başlangıç dozu reçetelendirirken doktorlar dikkatli davranırlar. Düşük dozda başlayıp kalbinizi hızlanan metabolizmaya alıştırmak bir yöntemdir. Bu yöntem hipertiroidin (yüksek tiroid hormonu seviyeleri görüldüğünde ortaya çıkan hastalık) ortaya çıkmasını da önler. Aşırı tedavinin semptomları aşağıda açıklanmıştır.
Aşırı Tedavi Semptomları
T4’ün ortalama dozu ile bile bazı hastalar aşırı tedavi semptomları gösterebilirler. Kalpleri zayıflamış yaşlı hastalar ve aritim (ritim bozukluğu) olan hastalar tiroid hormonuna karşı hassastırlar. Genellikle doktorlar bu hastalarda ritim bozukluğunu tetiklememek veya arttırmamak amacıyla daha düşük dozla başlatırlar.
Aşırı tedavinin semptomlarından bazıları şunlardır:
· Normalden fazla vücut ısısı ve terleme
· Titreme (ellerde)
· Kalp çarpıntısı
· Uykuya dalmada güçlük
· Değişken ruh hali
· Kafayı toplayamama (unutkanlık, dikkat dağınıklığı)
· Kas zayıflığı
· Kilo kaybı
· Düzensiz adet görme
Eğer hipotiroid tedaviniz sırasında bu semptomlardan bazılarını görüyorsanız acilen doktorunuzla görüşmelisiniz. Doktorunuz doza karar vermeden önce kan tahlillerini görmek isteyecektir.
T4 ile Diğer İlaçların Kullanımı
T4 alındıktan sonra sindirim sistemi tarafından emilip kan damarlarına yayılması gerekir. T4 tedavisi sırasında vücudunuzun hormon emilimine engel olma ihtimaline karşın aşağıdaki ilaç ve takviyeler alınmamalıdır:
· Aliminyum hidroksit (bazı antiasitlerde yani mide ilaçlarında bulunur)
· Kalsiyum takviyeleri
· Kolestid ve kolestiramin
· Demir takviyeleri
· Magnezyum takviyeleri
· Raloksifen (bir osteoporoz tedavisidir)
· Sukralfat (ülser için)
· Soya esaslı besinler
Eğer yukardaki ilaçlardan birini almanız gerekiyorsa T4 almadan 3 veya 4 saat önce almalısınız. Doktorunuz T4 almanız için en ideal saati belirleyecektir (genellikle boş mideye alınabilmesi için uyanır uyanmaz).
Sentetik T4 alımından itibaren iki hafta içinde tedavinin etkilerini görmeye başlarsınız. Reçete edildiği şekilde ve doğru dozda alındığı takdirde T4 hormon terapisinin hipotiroid semptomları üzerindeki iyileştirici etkisini fark edeceksiniz.