Metabolizmanız için önemli hormonların kontrolü
Tiroid beziniz küçüktür, normalde 28 gramdan hafiftir ve boynun önünde bulunur. Soluk borusu boyunca lop denilen iki yarı ve onları birbirine bağlayan ince bir bant görevinde istmus adı verilen tiroid dokusundan oluşur.
Tiroid bezinin işlevi birçok besinde bulunan iyotu alıp onu tiroid hormonlarına çevirmektir: Tiroksin(T4) ve triyodotironin(T3). Tiroid hücreleri vücutta iyot emilimi yapma özelliği olan tek hücre çeşididir. Bu hücreler T3 ve T4 yapmak için iyot ve tirozin asidini birleştirir. T3 ve T4 daha sonra damarlardan tüm vücuda yayılır ve metabolizmayı kontrol ederler. (oksijen ve kalorilerin enerjiye dönüştürülmesi)
Vücuttaki her hücrenin metabolizma yönetimi tiroid hormonları tarafından kontrol edilir. Normal çalışan tiroid bezi, T3 neredeyse 4 kat daha güçlü olmasına rağmen %80 oranında T4 ve %20 oranında T3 üretir.
Tiroid bezi, beynin tabanında fındık büyüklüğündeki hipofiz bezinin kontrolü altındadır Tiroid hormonlarının(T3 ve T4) seviyeleri çok fazla düşerse hipofiz bezi Tiroid Uyarıcı Hormon(TSH) salgılayarak tiroidi daha fazla hormon üretmesi için uyarır. TSH’nin etkisiyle tiroid T3 ve T4 salgılar ve kandaki seviyelerini yükseltir.
+Hipofiz bunu hisseder ve TSH üretimini durdurur. Bu bakımdan hipofiz bezini termostata tiroid bezini de ocağa benzetebiliriz. Tiroid hormonları buradaki ısı gibidir. Isı termostata döndüğünde termostat çalışmayı durdurur. Oda soğudukça (tiroid hormonu seviyeleri düşer) termostat tekrar çalışır( TSH artar) ve ocak daha çok ısı üretir(tiroid hormonları).
Hipofiz bezi de hipotalamus adı verilen başka bir bez tarafından yönetilir Hipotalamus beynin bir parçasıdır ve hipofiz bezinin tiroid bezini uyarması için (TSH salgılaması için) TSH Salgılatıcı Hormonunu (TRH) üretir. Hipotalamusun -hipofiz bezine tiroidin ne kadar salgılanması gerektiğini söylediği için- termostatı çalıştıran kişi olduğu düşünülebilir.
Tiroid Bezi; Nasıl Çalışır, Hipertiroid ve Hipotiroid Semptomları Nelerdir?
Tiroid bezi boynunuzda kelebek şeklindeki organdır. Metabolizmayı kontrol eden hormonları salgılar ve vücudunuzun enerji kullanımını kontrol eder. Tiroid hormonları hayati faaliyetleri yönetir:
· Nefes alma
· Kalp atışı
· Merkezi ve çevre sinir sistemleri
· Vücut kilosu
· Kas gücü
· Adet döngüsü
· Kolesterol seviyeleri
· Ve çok daha fazlası!
Tiroid Bezi Neden Gereklidir?
T3 ve T4 neredeyse her hücreye ulaşmak için sürekli kan damarlarınızda dolaşır. Hormonlar hücrelerin ve metabolizmanın hızını ayarlarlar. Örneğin, T3 ve T4 kalp ritminizi ve bağırsaklarınızın besinleri işleme süresini düzenler. Yani T3 ve T4 seviyeleriniz düşük ise kalp atışınız normalden daha yavaş olur ve kabızlık ya da fazla kilo sorunu yaşarsınız. Eğer T3 ve T4 seviyeleriniz yüksek olursa da kalbiniz hızlı atar ve ishal ya da kilo kaybı ile karşılaşırsınız.
Aşağıda T3 ve T4 hormonlarının fazlalığında ortaya çıkan semptomlar listelenmiştir (hipertiroid):
· Anksiyete
· Asabilik ya da karamsarlık
· Gerginlik, hiperaktivite
· Terleme ve yüksek ısıya karşı hassasiyet
· El titremesi
· Saç dökülmesi
· Adet sekmesi ya da az görülmesi
Aşağıda T3 ve T4 hormonlarının azlığında ortaya çıkan semptomlar listelenmiştir(hipotiroid):
· Uykuya dalmada güçlük
· Yorgunluk ve halsizlik
· Dikkat dağınıklığı
· Kuru cilt ve saçlar
· Depresyon
· Soğuğa hassasiyet
· Sık görülen ve ağır geçen adetler
· Eklem ve kas ağrısı