Ana Hatlarıyla Tiroid

  • Tiroid metabolizmayı düzenler.
  •  
  • Tiroidin 2 ana hormonu T3 ve T4’dür.
  •  
  • Tiroid bozuklukları yaygın görülür, bunlardan bazıları guatr, hipertiroid ve hipotiroiddir.
Endokrin sisteminde tiroidin temel görevi metabolizmayı düzenlemektir, vücudunuz metabolizma sayesinde besinleri parçalar ve enerjiye dönüştürür. Besinler temel olarak vücudunuza yakıt sağlar ve her vücut yakıtları farklı oranlarda "yakar". Bazı kişilerin “hızlı bazılarının ise “yavaş” metabolizmaya sahip olduğunu duymanızın sebebi budur.
Tiroid, tiroid hormonu salgılayarak metabolizmanızı kontrol altında tutar ve bunu iyotu kandan ayırıp tiroid hormonlarını yaparak başarır. Tiroid hücreleri iyot emilimi ve kullanımında uzmanlıklarıyla benzersizdirler. Vücudumuzdaki her bir hücre, metabolizma yönetiminde tiroide bağlıdır.
Hipofiz bezi ve hipotalamus tiroidi birlikte yönetirler. Tiroid hormonunun seviyesi çok fazla düştüğünde hipotalamus TSH Salgılayan Hormon (TRH) üretir, bu da hipofiz bezini tiroid salgılayan hormon(TSH) salgılaması için uyarır. Tiroid de bu olay zincirine daha fazla hormon salgılayarak cevap verir. 
Tiroidin Anatomisi
Tiroid, soluk borusunun önünde ve gırtlak ya da adem elmasının tam altında kelebek şeklindeki yapıdır. Köken olarak Yunanca kalkan kelimesinden türemiştir. Lop da denen iki yarıdan oluşur. İstmus adı verilen tiroid dokusu ile bu iki yarı birbirlerine bağlıdır.
Oluşum sırasında tiroid dilin arkasındadır . Sonra boyunda aşağılara doğru iner. Çok nadir vakalarda dil kökü ile normal olması gereken yer arasında biryerde tiroidin tümü ya da bir kısmı kalabilir. 
Tiroid Hormonları
Tiroid tarafından salgılanan iki ana hormon T3(tri-iyodotronin) ve T4(tiroksin)dir. Normal çalışan tiroid, T3 daha güçlü olmasına rağmen %80 oranında T4 ve %20 oranında T3 üretir. T4 tüm vücut hücrelerinde T3 e dönüştürülür.
Daha az oranda da olsa tiroid bezi, kandaki kalsiyum seviyesini kontrol etmeye yarayan kalsitonin adlı üçüncü bir hormon da salgılar.
Tiroid Hastalıkları ve Bozuklukları

Tiroidle ilişkilendirilen birçok hastalık vardır. Her yaşta ortaya çıkabilir ve yaralanma, hastalık ya da beslenme yetersizliği gibi farklı sebepleri olabilir. Ama çoğunlukla aşağıdaki problemler ile saptanabilir:

  • Çok fazla ya da çok az tiroid hormonu (sırayla hipertiroid ve hipotiroid)
  • Aşırı tiroid büyümesi
  • Tiroid bünyesinde nodül veya yumrular
  • Tiroid kanseri

    Aşağıda en yaygın görülen tiroid bozuklukları sıralanmıştır.

  • Guatr: Guatr tiroid bezinin genel büyüme halidir. Toksik guatr hipertiroid ile ilişkilendirilir ve toksik olmayan guatr( basit ya da endemik guatr da denir) iyot eksikliği sebebiyle meydana gelir.
  • Hipertiroid: Çok fazla tiroid hormonundan kaynaklanır. Hipertiroidi olan kişiler genellikle ısıya duyarlı, hiperaktif olur ve çok yerler. Guatr bazen hipertiroidin yan etkisi olarak da görülebilir. Bu, genellikle tiroidin ve iltihaplı dokuların aşırı uyarılması sebebiyle gerçekleşir.
  • Hipotiroid: Tiroid hormonunun çok az salgılanması ile tanımlanan yaygın bir bozukluktur. Küçük çocuklarda görüldüğünde kretenizm adı verilir. Kretenizmin anormal kemik gelişimi ve zeka geriliği gibi çok ciddi yan etkileri vardır. Yetişkin olarak hipotiroid hastasıysanız soğuğa duyarlılık, iştahsızlık ve genel halsizlikten şikayetçi olabilirsiniz. Hipotiroid teşhis edilmeden önce genellikle yıllardır farkedilmemiş olur.
  • Tek tiroid nodülü: Tiroiddeki tek nodül oldukça yaygın görülür hatta popülasyonun yarısından fazlasının nodülü olduğu tahmin ediliyor. Nodüller çoğunlukla iyi huyludur. İnce iğne aspirasyonu biyopsisi (FNA) nodülün kötü huylu olup olmadığını ortaya çıkarır.
  • Tiroid kanseri: Tiroid kanseri oldukça yaygındır ama neyse ki uzun dönemli hayatta kalma oranı da fazladır. Ses kısıklığı, boyun ağrısı ve büyük lenf nodülleri tiroid kanseri olan kişilerde görülen semptomlardır. Ama çoğunluğu tamamen rastgele muayenede ya da başka bir sebeple boyun ultrasonu incelemesi sırasında fark edilir. Her yaşta kişide görülebilir ancak kadınlar ve 30 yaş üzeri kişilerin tiroid kanserine eğilimi daha fazladır.
  • Tiroidit: Tiroidin anormal çalışmasıyla (öncelikle kısa süreli hipertiroidi)  ilişkilendirilen tiroid iltihaplanması durumudur. İltihaplanma tiroid hücrelerinin ölümüne ve dolayısıyla tiroidin vücut metabolizmasını idare edebilmek için yeteri kadar hormon salgılayamamasına sebep olur. Yani sonuçta hipotiroidi ortaya çıkar. Tiroiditin 5 farklı türü vardır ve tedavi de her türe göre değişkenlik gösterir.
  • Guatr: Guatr tiroidi tiroid bezinin aşırı büyümesi durumudur. Guatr genellikle estetik sebeplerle ya da soluk borusu ve yutak gibi hayati yapılara basınç uygulayıp nefes almayı ve yutkunmayı zorlaştırdığı sebebiyle alınır. Bazen guatr göğüse doğru büyür ve orada başka problemlere yol açar. Tiroidin türünü belirlemeye yardımcı olmak için röntgen testleri kullanılır.
  •  
  • Tiroid Kanseri: Çok nadir görülen bir olumsuzluktur ama uzun dönem hayatta kalma başarısı yaygındır. Her farklı türün özelliklerini ve standart tedavileri ile prognozlarını 30 sayfadan fazla açıkladık.
  •  
  • Tek Tiroid Nodülü: Kötü huylu olduklarına işaret eden birçok semptom bulunur. Popülasyonun neredeyse yarısının tiroidinde bir yerde nodülü olmasına rağmen büyük çoğunluğu zararsızdır. Genelde tiroid nodülleri kötü huyluluk özellikleri gösterdiklerinde iğne biyopsisi yapılır ya da ameliyatla alınır. Radyasyona maruz kalmanın riskleri ve tiroid nodülünü değerlendirmede İğne Biyopsisinin görevini açıklıyoruz. Ayrıca ultrasonun tiroid nodülleri ve hormonlarını teşhis etmedeki önemini de anlattık.
  •  
  • Hipertiroid: Hipertiroid aşırı tiroid hormonu salgılanması anlamına gelir. Tedavisinde kullanılan mevcut yöntemler radyoaktif iyot, anti-tiroid ilaçlar ya da ameliyattır. Her yöntemin avantajları olduğu gibi dezavantajları da vardır. Bazen hastanın durumu üçünün de uygun olduğunu gösterebileceği gibi bazen de sadece birinin uygulanabilir olduğu ortaya çıkar. En az kullanılanı ameliyattır. Hipertiroidin farklı sebeplerini detaylarıyla açıkladık.
  •  
  • Hipotiroid: Hipotiroid çok az miktarda tiroid salgılanması demektir ve sık görülen bir problemdir. Hipotrioid tanı konulmadan da yıllardır mevcut durumdadır. Birçok farklı sebebi vardır ve hepsinin detaylı olarak üstünden geçtik. Hipotiroid hamilelikte ortaya çıkabilir. Her türü için farklı tedavi yolu izlenir.
  •  
  • Tiroidit: Tiroidit, tiroid bezinde iltihaplanma görülmesi durumudur. Ateş, ağrı gibi farklı semptomlar gösterebilir ve bu semptomlar hipotiroid ve hipertiroidde de görülürler. Bazıları daha yaygın görülen birçok sebebi bulunur.